Hipoglikemia to stan, w którym u pacjenta poziom glukozy we krwi obniża się do mniej niż 70 mg/dl. Jest to, innymi słowy, zbyt niski poziom cukru we krwi, stąd często mówi się też o niedocukrzeniu. Niekiedy zaburzenie gospodarki cukrowej jest tak ostre, że może pojawić się bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia. Występują na przykład współistniejące choroby układu sercowo-naczyniowego.
Prawdopodobnie najbardziej zagrożone są osoby starsze. W ich przypadku szczególne ryzyko stwarza hipoglikemia współwystępująca z chorobami układu krążenia. Pacjenci geriatryczni bardzo często są objęci cukrzycą, a co za tym idzie również hipoglikemią, która jest powikłaniem tego pierwszego schorzenia. Stan chorobowy postępuje wraz z wiekiem. Pacjenci w wieku 75+ trafiają do szpitala z powikłaniami hipoglikemicznymi trzykrotnie częściej niż osoby między 45. a 64. rokiem życia.
Hipoglikemia u osób w podeszłym wieku wywołuje zaburzenia funkcji poznawczych; może intensyfikować również otępienie, czyli demencję starczą. Objawami hipoglikemii mogą być między innymi: przyspieszona akcja serca, niezborność ruchów, dezorientacja, potliwość, drżenie mięśni, zaburzenia w rytmie oddychania. By złagodzić objawy choroby, należy postawić na odpoczynek i konsekwentne ograniczenie wysiłku fizycznego. Stany chorobowe ujawniają się także przy nadmiernie przyjmowanych lekach oraz po niespożytym posiłku (w efekcie głodu). Senior powinien przyjmować regularne dawki posiłków oraz mniejsze porcje. By szybko zareagować na uaktywnioną hipoglikemię, choremu można podać cukier w formie tabletek z glukozą, słodzonej herbaty lub pieczywa posmarowanego miodem. W przypadku reakcji ekstremalnej należy chorego ułożyć na boku i zadzwonić na pogotowie. Niekiedy dochodzi w wyniku choroby do zawału, zaburzeń układu nerwowego, układu sercowo-naczyniowego lub śpiączki.
Hipo- oraz hiperglikemię (zbyt wysoki poziom cukru we krwi) wykryjemy, oczywiście, w wyniku szczegółowych badań lekarskich, ale także kontrolując zachowanie i samopoczucie pacjenta geriatrycznego (czasem u chorego rośnie uczucie złości, agresji, nagłego smutku). Dlatego też istotna jest opieka nad pacjentami w wieku przekraczającym sześćdziesiąt pięć lat. Hipoglikemia stanowi tu często największe wyzwanie dla prawidłowej terapii. Specjaliści powinni pamiętać, że hipoglikemii stanowczo szkodzi insulina podawana w nadmiernej ilości (dawkę trzeba umiejętnie obliczyć). Pacjentom najstarszym zaleca się pomoc indywidualnego lekarza rodzinnego.
Cukrzyca często bywa u osób starszych chorobą przewlekłą, co wiąże się z nieświadomością, że towarzyszy jej jednoczesna hipoglikemia. Ważne są więc szczegółowe badania profilaktyczne, które mogą potwierdzić lub zaprzeczyć występowaniu niedocukrzenia. Szeroko zakrojone terapie zwalczające niedocukrzenie u osób starszych potrafią trwać nawet do ośmiu lat.
W przypadku osób cierpiących na hipoglikemię – zwłaszcza tych w wieku podeszłym – niezbędna jest edukacja pacjentów i uczulenie ich na poważne ryzyko, wiążące się z chorobą. Na hipoglikemię cierpi blisko 2,5 mln Polaków oraz około 70 proc. cukrzyków.
